Dé oplossing voor de energiecrisis: geen verzekering meer voor tankers die Russische energie transporteren?

Frank Vranken, Chief Investment Officer bij Edmond de Rothschild, besteedde aandacht aan het Amborsetti-symposium dat recent plaatsvond. Misschien was één stem die van de oevers van het Comomeer kwam, namelijk die van Paolo Gentiloni, meer dan de moeite waard. Dit lid van de Europese Commissie zinspeelde op wat de EU zou kunnen doen om roet in het eten te gooien in de Russische plannen om de gasprijzen te verhogen en economische problemen in Europa te veroorzaken.

Het scenario dat voor Gentiloni op tafel ligt, is dat de EU verzekeringen en/of financieringen voor tankers kan verbieden. Tankers, of het nu LNG- of olietankers zijn, hebben een verzekering nodig om mogelijke olielozingen of schade aan havens of het milieu te dekken. Zonder dit kunnen de meeste, zo niet alle wereldhavens, weigeren om deze schepen in hun infrastructuur te laten aanmeren.

Dergelijke verzekeringspolissen worden afgesloten bij voornamelijk Europese en Britse maatschappijen, waarvan Lloyds of London, Swiss Re en Munich Re de grootste zijn. Als deze bedrijven te horen krijgen dat ze Russische ladingen niet langer mogen herverzekeren, zou Poetin een echt probleem kunnen hebben.

Volgens recent onderzoek herverzekeren de 3 bovengenoemde bedrijven bijna 90% van de wereldwijde vrachten. En omdat, afgezien van de Russische pijpleidingen die naar Europa en China gaan, het grootste deel van de Russische olie en energie via schepen wordt vervoerd, zou het blokkeren ervan flink wat pijn doen voor Rusland. Met andere woorden, Rusland kan zijn energie bewapenen maar Europa zou mogelijk zijn verzekeringssector kunnen bewapenen.

Rusland kan reageren door te proberen een vloot van niet-westerse tankers te regelen, maar dat lijkt moeilijk te realiseren. Het kan ook zijn binnenlandse banken vragen om de verzekering te dekken, maar de risico’s hiervan zijn enorm. Is bovenstaand scenario eenvoudig te realiseren? Helemaal niet. Europa zal samenwerking moeten zoeken met andere landen buiten Europa en vooral met landen die LNG leveren, zoals Australië.

Maar hoe zit het met de tweede kwestie, namelijk het loskoppelen van de elektriciteitsprijzen van de gasprijzen? Hier neemt Europa het op tegen multinationals, maar vaak met hun wortels in het ene of het andere EU-land. Het nationaliseren van deze bedrijven zoals Frankrijk heeft gedaan met EDF is misschien de enige oplossing, want hoe kun je bedrijven verbieden om geen winstoptimalisatie voor hun aandeelhouders na te streven? Ten tweede worden er stemmen gehoord die rechtstreeks willen ingrijpen op de termijnmarkten en de speculatie willen stoppen. Men moet hiermee volgens Vranken zeer voorzichtig omspringen, omdat elke onderbreking van de markten het prijsmechanisme kan verwoesten.