Iets meer dan een week nadat de Turkse president Erdogan een verbluffend (in zijn stompzinnigheid) plan onthulde om de Turkse valuta te stabiliseren is het sentiment rond de lira opnieuw aan het afkoelen. Het plan was bedoeld om de meedogenloze ineenstorting van de Turkse lira een halt toe te roepen. De aankondiging van het plan veroorzaakte vorige week mede dankzij een massale verkoop van dollars door de centrale bank de grootste stijging in de geschiedenis van de lira.
Die euforie is nu voorbij en de Turkse lira is gisteren voor de derde dag op rij gedaald te midden van een hernieuwde vraag naar dollars. Dit terwijl de Turkse centrale bank forse stappen bleef ondernemen om de valuta te ondersteunen. De lira handelde gisterenavond om 17:26 uur 7,5% lager tegen 12,67 per dollar in Istanbul, waarmee de valuta in drie dagen bijna 20% goedkoper werd ten opzichte van de historische stijging van slechts een week geleden. Die stijging werd veroorzaakt door een short squeeze.
Ter herinnering, vorige week introduceerde Erdogan depositorekeningen met garanties tegen wisselkoersverliezen die bedoeld waren om de spaarders te beschermen tegen een verdere daling van de koers. De centrale bank heeft een inflatiedoelstelling van 5% op middellange termijn en die blijft onverminderd gehandhaafd. Dit terwijl de reële inflatie in Turkije nu ruim boven de 21% ligt. De centrale bank kondigde een nieuwe maatregel aan die gericht is op het stimuleren van de koers van de lira. Ze zal de conversie van spaarrekeningen in goud naar tegoeden in lira ondersteunen. De verliezen van houders van deposito’s in lira zouden gedekt worden als de daling van de lira ten opzichte van goud de basisrente ingesteld zou overschrijden.
De stap komt nadat de centrale bank maandag een soortgelijk ondersteuningsmechanisme had aangekondigd voor deposito\’s in buitenlandse valuta die zijn omgezet in lira\’s in een poging spaarders te ontmoedigen om spaargeld om te zetten in dollars. Het idee – om een staatsgarantie te geven tegen wisselkoersverliezen op lira deposito\’s, wat net zo belachelijk is als het klinkt omdat het alleen het risico naar de overheidsbalans verschuift – werd ook geopperd tijdens de laatste valutacrisis in 2018, maar het werd destijds vanwege de voor de hand liggende risico\’s opgeschort.
Deze keer werden de risico\’s – die de Turkse CDS (krediet deposito swaps) al hebben doen ontploffen – als acceptabel beschouwd. De daling van de Turkse lira trekt ook de koersen van de 10-jarige staatsobligaties van Turkije fors naar beneden. Die leveren vandaag een recordrendement van 24% op. Als de uitverkoop van de lira versnelt, zal dit onmiddellijk zal leiden tot nog hogere rendementen, wat op zijn beurt zal leiden tot nog lagere valutakoersen. Totdat uiteindelijk de hele economie implodeert en het land op een regelrechte ramp afstevent.