Vorige week verhoogden de Federal Reserve Board en de
Europese Centrale Bank elk hun basisrente met een half procentpunt en spraken
beiden de noodzaak uit om de inflatie te blijven bestrijden met extra
renteverhogingen.
Deze renteverhogingen, aangekondigd op een moment dat
de CPI-inflatie in zowel de VS als de eurozone vertraagde, gaven aan dat beide
centrale banken vinden dat het huidige renteniveau niet hoog genoeg is om de
inflatie terug te brengen tot het streefpercentage van 2%.
Fed-voorzitter Jerome Powell zei op zijn
post-FOMC-persconferentie op 14 december dat een van de redenen om door te gaan
met verkrappen was dat de inflatie niet zoveel was afgekoeld als hij had
verwacht als reactie op de eerder doorgevoerde renteverhogingen van de Fed.
Zijn opmerking suggereert dat er een aanzienlijke
kloof is tussen het verwachte effect van de aanhoudende monetaire verkrapping
en de daadwerkelijke impact er van.
Zowel de Fed als de ECB voorspellen een reële
bbp-groei van +0,5% in 2023, wat aangeeft dat ze verwachten dat hun economieën
bijna tot stilstand zullen komen als reactie op de verstrakking door de
centrale bank.
De ECB maakte zich duidelijk zorgen dat ze achterop de
Fed is geraakt
ECB-president Christine Lagarde merkte op dat de Europese
centrale bank meer werk te doen heeft dan de Fed, onder andere omdat de
eurozone een hogere jaar-op-jaar inflatie heeft (+10,0%) dan de VS ( +7,1%) en
omdat de beleidsrente van de ECB lager blijft dan die van de Fed.
Concreet zei ze dat de momenteel beschikbare gegevens een
nieuwe renteverhoging van 50 basispunten voorspellen bij de volgende
vergadering van de ECB en mogelijk ook bij die daarna bij die daarna…”
Dat maakt het volgens Nomura zeer waarschijnlijk dat
de ECB nog drie renteverhogingen van 50 basispunten zal doorvoeren. Het is
uiterst ongebruikelijk dat een gouverneur van een centrale bank zo’n verklaring
aflegt – aangezien niemand weet wat de toekomst zal brengen.
Haar opmerkingen suggereren dat de ECB buitengewoon
bezorgd is over de inflatie. Die indruk werd nog eens versterkt toen president
Lagarde zei dat de Bank in maart zou beginnen met het proces van kwantitatieve
verkrapping (QT).
Voorzitter Powell kondigde begin dit jaar expliciet
zijn voornemen aan om afgelopen lente met QT te beginnen, en het daadwerkelijke
aanscherpingsproces begon in juni. Het feit dat de QT van de ECB negen maanden
na die van de Fed komt, kan een van de redenen zijn waarom mevrouw Lagarde zei
dat de centrale bank van de eurozone meer terrein te bestrijken heeft.
Volgens de aankondiging zal de ECB QT in maart beginnen
door ervoor te kiezen om gemiddeld € 15 miljard per maand niet te herinvesteren
in aflossingen op aflopende effecten, waarbij dat bedrag geleidelijk zal worden
verhoogd naarmate de tijd verstrijkt.