Krijgen we een golf van faillissementen in de Belgische
bedrijfswereld in 2023? De toekomst voorspellen kan niemand, maar de kans is groot
dat 2023 een moeilijk jaar voor de bedrijfswereld wordt en dat op alle
gebieden. De inflatie is nog niet onder controle en die klus klaren zou wel
eens meer problemen kunnen opleveren dan verwacht. Ook over de grondstoffen is
het laatste woord nog niet gevallen. Aardgas blijft zonder meer een wild card
en nu horen we weer links en rechts dat de olieprijs om diverse redenen wel
eens door het dak zou kunnen schieten.
Daarom lazen we met bijzondere aandacht het rapport
dat Eric Van den Broele, Research & Development Director bij Graydon, aan
de vooravond van het nieuwe jaar publiceerde. “Na de omzetschok, nu de
kostenschok”, zo lazen we in dat rapport. Graydon blikt eerst even terug op
2022 en vervolgens vooruit naar 2023.
Het jaar 2022 begon dus goed, maar het belette niet
dat er vorig jaar bij nieuwjaar ondergronds al heel wat sluimerde. De grondstoffenprijzen
waren namelijk al sinds de zomer van 2021 aan het stijgen. De vraag luidde niet
of, maar wanneer het inflatiespook zou verschijnen. Stijgende prijzen voor
onder andere energie, grondstoffen en transport lijken nooit meer helemaal weg
te zullen gaan. De Russische inval in Oekraïne bracht alles nog eens in een
stroomversnelling. Een en ander joeg de inflatie, met onvermijdelijk druk op de
lonen tot gevolg.
In sommige sectoren worden de lonen sinds het voorjaar
van 2022 systematisch tweemaandelijks met 2% geïndexeerd. Voor andere
ondernemingen komt de volledige klap er in januari 2023 bij met een indexering
van ongeveer 11%.
In tegenstelling tot Covid, dat vooral een omzetschok
tot gevolge had, betekenen de huidige energie- en loonschokken vooral een
kostenschok. Niet elke onderneming is (nu al) in staat prijsverhogingen
(volledig) door te rekenen. Hoe kleiner het bedrijf, hoe minder macht en hoe
moeilijker om prijsindexaties door te voeren.
Anders gesteld: in vele gevallen stijgen de kosten in
verhouding sneller dan de omzet. Heel wat bedrijven worden op dit ogenblik dus
opnieuw geconfronteerd met een situatie waarop ze beroep moeten doen op hun
reserves. In vergelijking met de pre-covidperiode zijn die reserves echter
zwaar geslonken. De huidige schokken betekenen voor vele bedrijven dan ook een
kantelpunt.
Hoe erg de schade wordt, zal slechts in de loop van
2023 blijken. Veel zal afhangen van de evolutie van de wereldeconomie. Voorlopig
lijkt de schade mee te vallen, maar daar zou snel verandering in kunnen komen. Boven
het nieuwe jaar hangen heel wat vraagtekens, maar algemeen heeft de
bedrijfswereld toch een ongemakkelijk gevoel. En dan drukken we ons nog zacht
uit. Eén ding weten we zeker: op financiële steun van de Belgische staat hoeven
de bedrijven niet meer te rekenen, want die zit zelf op haar tandvlees.