Op haar eerstvolgende meeting zal de Europese Centrale
Bank zonder enige twijfel haar basisrente opnieuw optrekken. Maar boven de
rentepolitiek van de ECB hangt een dik mistgordijn. Moet de rente verder omhoog
in 2023 of is het stilletjes wel geweest? Alles zal afhangen van de evolutie
van de inflatie. Er moet ongetwijfeld geen tekening bij gemaakt worden: hogere
rentevoeten schaden de vastgoedmarkt.
Een verdere verstrakking van de monetaire politiek van
de kant van de centrale bank kan de kopers van vastgoed nog duur te staan
komen. Letterlijk dan, want we spreken over de aantrekkende rentepercentages op
hypothecaire kredieten. Niet zo lang geleden was het mogelijk om een
woonkrediet af te sluiten met een rentevoet van 1%, maar tegenwoordig is dat 3%
of meer en heel wat banken plannen nog hogere tarieven na nieuwjaar.
Dat kan de vastgoedmarkt aardig door elkaar schudden,
laat daar geen twijfels over bestaan. Die markt beleefde gouden tijden, met
prijzen die alsmaar stegen. The sky was the limit, zo leek het wel. In zoverre
dat een groot deel van de bevolking afgesloten werd van de woningmarkt. Het
kopen van een huis of appartement bleef voor velen een verre droom. De
stijgende rentevoeten kunnen drempelverlagend werken voor wie vooralsnog de
vastgoedmarkt wil betreden.
Momenteel is er nog geen vuiltje aan de lucht. De
Belgische vastgoedprijzen blijven stijgen, zij het minder snel dan de inflatie.
Dat bleek uit de cijfers verstrekt door Statbel. De mediaanprijs voor een huis in gesloten of halfopen
bebouwing bedroeg 260.000 euro in het derde kwartaal van 2022. Voor een huis in
open bebouwing betaalde men 365.000 euro. Appartementen kostten 235.000 euro. Ten
opzichte van het derde kwartaal van 2021 zijn de mediaanprijzen van huizen in
gesloten of halfopen bebouwing met 6,1% gestegen, ofwel een toename van 15.000
euro. Voor huizen in open bebouwing was er een prijsstijging van 4,3% of 15.000
euro. Appartementen werden 5,9% duurder, wat neerkomt op een prijstoename van
13.000 euro.
De prijsevolutie liegt er niet om: vastgoed wordt in
ons land nog steeds duurder. Zal deze trend omgebogen worden als gevolg van het
optrekken van de rentevoeten door de ECB? We zijn geneigd om deze vraag met
‘ja’ te beantwoorden, maar we beschikken helaas niet over een glazen bol. Iets
zegt ons echter dat overdrijving in beide richtingen een scenario is dat niet
zo maar van tafel kan worden geveegd. Sommige ‘experts’ voorspellen al
jarenlang een correctie op de vastgoedmarkt, maar die is tot dusver niet
gekomen. Het verhaal lijkt sterk op dat van de inflatie: jarenlang werd er
geklaagd over te weinig inflatie en plots was er te veel inflatie. Plakken we
dit scenario op de vastgoedmarkt, dan zou het ons niet verbazen dat de vastgoedcorrectie
er wel eens sneller dan verwacht zou kunnen komen en veel grotere vormen zou
kunnen aannemen dan nu wordt verwacht. Word ongetwijfeld vervolgd. In de jaren
60 of 70 had de Amerikaanse groep Blood, Sweat and Tears heel wat airplay met
de 45-toerenplaat ‘What goes up, must come down’. Inderdaad, er valt niet bij
voorbaat uit te sluiten dat de sector van het onroerend goed eerder vroeg dan
laat op zijn kop wordt gezet.