Begin oktober hadden we hem al aangekondigd in onze blogpost ‘De Nieuwe Grote Depressie‘: de nieuwe bestseller van James (Jim) Rickards, getiteld ‘The New Great Depression – Winners and losers in a post-pandemic world’. (Yep, Rickards hintte al op een ‘pandemic’ in zijn vorige boek, ‘Aftermath’ (gepubliceerd in 2019!). Je moet maar durven …)
Et voilà, de boreling is er. Wij van consul-fund.be kregen ‘m vorige week vers uit de Onverenigde Staten overgevlogen! Na enkele dagen quarantaine in één ruk uitgelezen en verteerd. En we doen, zoals beloofd, onze lezers graag méér dan zomaar een slordige quote eruit cadeau! (In het Engels, want de Nederlandse vertaling laat nog even op zich wachten. Wat niet belet dat wij – pedant als we soms zijn – die quotes voor jullie naar best vermogen vertalen! Maak zelf maar een zin met de woorden ‘Consul Fund’ en ‘service’!)
Het wordt, gezien het aantal quotes en de vertaling, een langere tocht, dus we leggen die af in drie ritten. Vandaag de eerste, vlakke rit.
Départ fictif
Al is die start, vóór het echte boek ingevlagd wordt, niet vrijblijvend. Want al in de eerste zin van de introductie doet Rickards een uitspraak die, afhankelijk van je voorkennis en gemoedsgesteldheid na tien maanden virocratie, kan gelezen worden als doordenker, dan wel als dooddoener:
“This book is about a virus that caused a global depression. More precisely, it’s about how our reaction to a virus caused a global depression. A virus can cause disease and pandemic, yet it cannot directly cause an economic collapse; that’s up to us.” (p.xiii)
(“Dit boek gaat over een virus dat een wereldwijde depressie veroorzaakte. Meer precies gaat het erom hoe onze reactie op een virus een wereldwijde depressie veroorzaakte. Een virus kan ziekte en pandemie veroorzaken, maar het kan niet direct een economische ineenstorting veroorzaken; dat is aan ons.\”)
Bla(der)bla(der)bla(der)
In de eerste twee hoofdstukken van ‘The New Great Depression’ weidt Rickards uit over het ontstaan en verloop van het virus (ondertitel ‘A new virus – From China to a town near you’) en over de lockdowns (ondertitel ‘One hundred days – chronicle of a lockdown’). Eerlijk? We hebben die twee hoofdstukken niet écht voluit gelezen, veeleer diagonaal. Onze coronalectuur zit in overkill, meningsverschillen worden moddergevechten, de polarisatie wordt met de dag scherper op de snee bevochten. ’t Is hoog tijd voor een vaccin tegen alle halve waarheden … Maar dat geheel terzijde.
Fast forward
Waarin we ons wél thuis voelen, da’s in het financieel-economische plaatje. Jullie kennen Rickards’ stokpaardjes al van onze vroegere blogpost en, wel, zijn nieuwste boek borduurt daarop voort. Toegegeven, voor zijn volgers worden misschien te weinig wereldschokkende inzichten onthuld, maar, het weinige kaf van het vele koren gescheiden, rest ons een berg aan statements, waarvan er enkele volstaan voor een avondvullende blogpost.
Bon, schuimen we de volgende hoofdstukken één voor één af?
Hoofdstuk 3 – The New Great Depression
Rickards keert eerst nog eens terug naar de crash op de financiële markten, in februari-maart 2020, en overschouwt dan het economische slagveld, postcorona. Hierop gaat hij onmiskenbaar dieper en concreter in dan wat de MSM (mainstream media, zoals journaals, kranten en sociale media) ons zeven keer per dag voorschotelen. Voorbij die rookgordijnen legt Rickards ons tenminste verhelderend uit waarom we niet in recessie, maar in een depressie verzeild raken.
En verplaats je, bij het lezen van Rickards Amerikaverhaal, in je hoofd naar je lokale of regionale economische realiteit, annex de moratoria op leningen, huuraflossingen, faillissementen, herstructureringen en ontslagen (het begint al, hé), … en, niet te vergeten, alle uitgestelde of al zichtbare collateral damage, bvb de leerachterstand op onze scholen, de mentale neerwaartse spiraal bij onze tieners, …
Hiérop durven onze media inderdaad (nog) niet in te gaan: “What about the empty office space; landlords’ rent; laid-off cleaning staff; lost sales at food trucks, street vendors, and restaurants; half-empty trains and buses; and lunch-hour shopping? That’s all gone, or reduced by perhaps 80 percent. Life will go on, yet ancillary jobs and output will not. This is the difference between depressions and recessions. In depressions things don’t get back to normal because there is no normal anymore.” (p.54)
(“Hoe zit het met de lege kantoorruimte; de huur voor verhuurders; ontslagen van schoonmaakpersoneel; omzetverlies bij foodtrucks, straatverkopers en restaurants; half lege treinen en bussen; en winkelen tijdens de lunchpauze? Dat is allemaal weg, misschien wel met tachtig procent verminderd. Het leven zal doorgaan, maar afgeleide jobs [bvb bij toeleveranciers, nvda] en output niet. Dit is het verschil tussen depressies en recessies. Bij depressies worden de dingen niet meer normaal omdat er geen normaal meer is.\”)
En het blijven niet zomaar feitjes en statische statistiekjes, neen, zegt Rickards, ontslagen hiér leiden immers tot ontslagen dáár, er ontrolt zich een hele dynamiek …: “Other jobs will be lost because they are upstream from affected businesses. If a restaurant closes its doors, the waiters and cooks are laid off immediately. It takes time for farmers, fishermen, drivers, laundries, and other service providers who support restaurants to feel the effects. That time has passed, and layoffs in those upstream sectors are coming quickly. It’s not an static situation; it’s highly dynamic. As layoffs spread in the white-collar and upstream segments, those individuals reduce their demand for restaurants and gyms, which feeds back into hard times for the sectors already hard hit. This feedback loop is what distinguishes a depression from a mere recession.” (p.61)
(“Andere banen zullen verloren gaan omdat ze zich ‘stroomopwaarts’ van de getroffen bedrijven bevinden. Als een restaurant zijn deuren sluit, worden de obers en koks onmiddellijk ontslagen. Er gaat wat tijd over vooraleer boeren, vissers, chauffeurs, wasserijen en andere dienstverleners die restaurants ondersteunen, de effecten voelen. Eens die tijd is verstreken komen er snel ontslagen in die ‘stroomopwaartse’ sectoren. Het is geen statische situatie; het is hoogst dynamisch. Naarmate het aantal ontslagen zich uitbreidt in de ‘witteboord’- [ambtenaren-, bedienden-, kader- ; nvda] en [andere] ‘stroomopwaartse’ niveaus, verminderen [ook] die individuen hun vraag naar restaurants en fitnesscentra, wat resulteert in harte tijden voor de sectoren die al zwaar getroffen zijn. Deze ‘feedback loop’ [letterlijk: terugkoppelingslus, dus een soort uitdeinende impact] onderscheidt een depressie van een simpele recessie.\”)
Kortom, met de woorden van Rickards zelf, “every job loss in an individual trauma” (p.63), maar je moet geen Einstein zijn om door te hebben dat de fall-out massaal zal zijn, en gaandeweg tot “collective trauma” (p.63) verwordt.
Wrijven we nog wat extra zout in de wonde?: “These losses will not be temporary, as unemployment sometimes is. These losses will be permanent as skills, social networks, and references dry up. This is catastrophic.” (p.66).
(“Dit jobverlies zal niet tijdelijk zijn, zoals werkloosheid soms is. Deze jobverliezen zullen blijvend zijn, naarmate vaardigheden, sociale netwerken en (job)referenties opdrogen. Dit is catastrofaal.”)
En hij knoopt daar meteen een verse denkpiste aan vast. Wat doen mensen die hun job verliezen? Of ondernemers wiens bedrijf het water aan de lippen staat? Funshoppen? Hun drie verloren citytrips van 2020 inhalen? Geld door ramen en deuren smijten? Nope. Ze gaan rekenen. Om de maandelijkse aflossing op hun lening of krediet te kunnen afbetalen, om hun kinderen niet met een lege brooddoos naar school te moeten sturen. Dus gaan ze sparen en besparen. Prima? Niet echt, meent Rickards, want oppotten door de ene betekent dat er voor (en later door) de andere minder geïnvesteerd zal worden, minder geconsumeerd zal worden: “[a] high savings rate sounds like a desirable outcome. (…) The problem is that, although investment has long-term payoffs, it comes at the expense of short-term consumption.” (p.73)
(“Een hoge spaarquote klinkt als een wenselijk resultaat. (…) Het probleem is dat, hoewel investeringen op lange termijn renderen, ze ten koste gaan van consumptie op korte termijn.”)
We herinneren eraan: Rickards schrijft over zijn Amerika, maar, echt waar, overdenk dit alles nu eens naar je eigen Vlaamse, en bij uitbreiding Belgische of Europese leefwereld.
Voel je de vicieuze cirkel al in je nek hijgen?
En op het einde van deze eerste rit trekken we nog een spurtje. En begin dan, in aanloop naar rit 2, na het lezen van volgende paragraaf (let op Rickards tijdsinschatting!), al maar buiten adem tussen je kader te hangen … :
“Based on the most rigorous study available, our projections of slow growth for several years are too modest. The best evidence points to slow growth for thirty years. (…) All of these elements – more layoffs, more bankruptcies, feedback loops, and a spending strike in the form of higher savings – mean the recovery will be slow and unemployment will stay high. There will be no V-shaped recovery. There are no green shoots, despite what you hear from the media. We are in the New Great Depression and will remain so for years.” (p.74)
(“Op basis van de meest rigoureuze studie die beschikbaar is, blijken onze projecties van een langzame groei gedurende meerdere jaren te ‘bescheiden’. De beste evidentie wijst op een langzame groei gedurende dertig jaar. (…) Al deze elementen – meer ontslagen, meer faillissementen, de lus van impact op impact, het staken van uitgeven van geld in de vorm van meer besparen – betekenen dat het herstel traag zal zijn en de werkloosheid hoog zal blijven. Er zal geen V-vormig herstel zijn. Er zijn geen ‘groene scheuten’, ondanks wat je van de media te horen krijgt. We bevinden ons in de Nieuwe Grote Depressie en zullen daar jaren in blijven.”)
[wordt vervolgd]
Bronnen
RICKARDS, James. The New Great Depression – Winners And Losers In A Post-Pandemic World. Portfolio/Penguin. 2021.
https://www.telegraaf.nl/financieel/1467042646/grote-winkelketens-stoppen-met-betalen-huur
*
Disclaimer
De informatie in deze publicatie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele uitnodiging of aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen of tot aan- of verkoop van bepaalde financiële of andere producten. Iedere belegging die jij overweegt, moet je zelf toetsen aan je persoonlijk beleggersprofiel of moet je bespreken met je bankier of beleggingsadviseur. Beleggen brengt risico’s met zich mee. Je kan je inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van je beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.