De Europese Unie heeft de individuele lidstaten gewaarschuwd dat de eis van president Vladimir Poetin dat “onvriendelijke landen” effectief in roebels voor Russisch gas moeten betalen, in strijd is met de sancties die aan Moskou zijn opgelegd na de invasie van Oekraïne.
De Europese Commissie, de uitvoerende arm van de EU, heeft zopas haar analyse van het decreet van Poetin gepresenteerd.
De eis van Poetin van 31 maart houdt in dat Europese gaskopers twee rekeningen moeten openen, één in vreemde valuta en één in roebel. Waarbij Gazprombank verantwoordelijk is voor het omzetten van de vreemde valuta in roebels en het overmaken van de betaling in roebels naar Gazprom.
Volgens de voorlopige juridische analyse van de commissie wijzigt het decreet van Poetin de procedure aanzienlijk en creëert het een nieuwe juridische situatie. De Europese regeringen — en natuurlijk ook de bedrijven — worstelen nog steeds met de operationele invulling van het decreet. De Nederlandse regering zei donderdag dat ze de EU-analyse steunt en haar bedrijven niet toestaat om aan de Russische betalingsvraag te voldoen. De meeste andere regeringen hebben nog niet publiekelijk gereageerd.
De EU gaat samenwerken met de nationale autoriteiten om Europese bedrijven die contracten hebben lopen te informeren over de beoordeling daarvan en om eventueel begeleiding te bieden.
Poetin zei donderdag dat de EU niet direct een alternatief heeft voor Russisch gas. \”Een redelijke vervanging voor Europa bestaat gewoon niet\”, zei hij in een televisietoespraak. \”Er zijn gewoon geen reservevolumes op de wereldmarkt en leveringen vanuit andere landen, voornamelijk de VS, die naar Europa kunnen worden verzonden, zullen de consumenten vele malen meer kosten.\”
Gashandelaren waren onaangedaan en de benchmark futures voor aardgas daalden met maar liefst 6%. Volgens de analyse van de EU zou de nieuwe manier van afhandeling via de Russische centrale bank de totale controle van de transactie overdragen aan de Russische staat.
Het zou Rusland ook de controle geven over de geldende wisselkoers, die Moskou in zijn voordeel zou kunnen manipuleren. Deze nieuwe methode zou voor de koper extra kosten met zich mee kunnen brengen, aangezien de transactie volledig door Rusland zou worden gecontroleerd.
Cruciaal is echter dat het mechanisme in strijd zou zijn met de beperkende maatregelen die de EU heeft genomen als reactie op de invasie van Oekraïne door Moskou en die betrekking hebben op de Russische regering en haar centrale bank. De meeste lidstaten hebben al gezegd dat ze niet voor gas in roebels zullen betalen. Duitsland herhaalde woensdag nogmaals dat het niet akkoord ging met de eisen van Rusland
De commissie heeft herhaaldelijk gezegd dat overeengekomen contracten moeten worden nageleefd en dat bijna al deze contracten expliciet betaling in euro\’s of dollars voorschrijven. Het blok zal reageren op elke poging van Rusland om sancties te omzeilen.
Maar de beslissing over hoe de leveringen moeten worden betaald, zal uiteindelijk berusten bij de bedrijven die aardgas uit Rusland kopen en zij zullen in een lastige positie verkeren aangezien Europese bedrijven zich moeten houden aan alle beperkende maatregelen die van kracht zijn.