De oorlog in Oekraïne voegde een grote geopolitieke risicopremie toe aan een toch al krappe oliemarkt om een perfecte storm te creëren voor torenhoge olieprijzen. \”Niets is meer gek op deze oliemarkt\”, vertelde Michael Tran, algemeen directeur van de wereldwijde energiestrategie bij RBC Capital Markets deze week aan Bloomberg, in reactie op de wilde schommelingen in de olieprijzen. Met in geval van Brent zelfs recordfluctuaties van $ 33 per vat.
Of met andere woorden: op één en dezelfde dag schommelde koers van Brent met $ 33. Een krappe markt en de strijd die Rusland zal moeten voeren om zijn olie te verkopen, vormen de basis voor de grootste aanbodschok sinds de jaren zeventig – het Arabische olie-embargo van 1973-1974 en de Iraanse revolutie van 1979, merkten verschillende analisten, waaronder marktanalist John Kemp van Reuters, op.
Begin maart vertelde Daniel Yergin, vice-voorzitter van IHS Markit aan CNBC, als commentaar op de gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne: \”Dit wordt een heel grote verstoring op het gebied van logistiek en de kopers zullen wanhopig op zoek gaan naar vaten ruwe olie.\” “Dit is een aanbodcrisis. Het is een logistieke crisis. Het is een betalingscrisis en het zou er wel eens eentje op de schaal van de jaren zeventig kunnen zijn\”, voegde Yergin eraan toe.
De energiecrisis van vandaag is vergelijkbaar in intensiteit en in brutaliteit met de olieschok van 1973\”, zei de Franse minister van Economie en Financiën, Bruno Le Maire. \”In 1973 veroorzaakte de reactie op de oliemarkt een inflatieschok, waardoor de centrale banken hun tarieven massaal verhoogden, wat de economische groei doodde\”, zei Le Maire, eraan toevoegend dat de wereld een dergelijke stagflatiescenario deze keer kost wat kost wil vermijden.
De remedie tegen hoge olieprijzen zou de vernietiging van de vraag kunnen zijn. Of OPEC+ die opkomt om het gat met Rusland te vullen, wat betekent dat de OPEC-producenten met reservecapaciteit – Saoedi-Arabië en de VAE – bereid zouden zijn om de productie veel meer te verhogen dan het OPEC+-pact vereist, mogelijk zonder het pact te verbreken waarin niet-OPEC lid Rusland een dikke vinger in de pap heeft.
De markt zal die volumes nodig hebben, ook omdat de Amerikaanse schalieproductie op korte termijn de productie niet significant kan opvoeren. Sancties of niet, het wordt steeds duidelijker dat Russische olie van de markt wordt verbannen\”, zegt J.P. Morgan. De voorlopige cijfers over de export van Russische ruwe olie voor maart onthulden een daling van 1 miljoen bpd verscheept vanuit de Zwarte Zee-havens, een daling van 1 miljoen bpd vanuit de Baltische staten en een daling van 500.000 bpd vanuit het Verre Oosten. Bovendien is er volgens J.P. Morgan een verlies van naar schatting 2,5 miljoen bpd aan olieproducten uit de Zwarte Zee, wat neerkomt op een totaal verlies van 4,5 miljoen bpd.
\”De onmiddellijke aanbodschok is zo groot dat we denken dat de prijzen moeten stijgen tot $ 120/vat en daar maanden moeten blijven om de vraag te vernietigen, ervan uitgaande dat er geen onmiddellijke Iraanse volumes naar de markt komen\”, zegt Natasha Kaneva, hoofd van Global Commodities Strategy bij J.P. Morgan.