Granen zullen (helaas) niet snel goedkoper worden

De wereldwijde graan- en oliezadenmarkten waren al krap op weg naar 2022, en de oorlog in Oekraïne heeft de fundamenten onder die markten alleen maar versterkt. Dit lazen we in een rapport van Bank of America. Sinds het begin van het jaar zijn de CBOT-tarweprijzen bijna verdubbeld van $ 7,80/bu naar $ 14,25 voordat ze weer zakten naar $ 10,60/bu.

Ondertussen zijn de prijzen van maïs gestegen tot $7,90/bu, een stijging van ongeveer 30% tot nu toe, terwijl de prijzen van sojabonen met meer dan 30% zijn gestegen. Momenteel wordt rond $17,40/bu gehandeld. De forward-curves op basis van de futures voor alle drie deze grondstoffen staan ook aanzienlijk hoger geprijsd, wat een weerspiegeling is van de waarschijnlijkheid van langdurige verstoringen van de Oekraïense landbouwexport, bezorgdheid over stijgende inputkosten en tekorten aan kunstmest.

Hoewel de prijzen er vanuit historisch perspectief hoog uitzien, laten de nog steeds krappe fundamentals de deur open voor een verdere stijging van de spotprijzen. Het transport van graan en oliezaden uit Oekraïne is naar verluidt gedaald van ~5-6 miljoen ton/maand in 2020-21 tot ongeveer 1 miljoen ton. Deze verloren export, indien op jaarbasis berekend, komt overeen met ongeveer 10 dagen wereldvoedselvoorziening.

Kopers kijken elders om graan te kopen, maar uiteindelijk is de wereld nu armer aan voedsel dan voor de oorlog. Brandstof-, kunstmest- en zaadtekorten en de Russische militaire aanwezigheid kunnen deze zomer de voorjaarsaanplant en tarweoogst in Oekraïne verstoren, wat kan leiden tot aanhoudende tekorten.

Droogte in de VS, Canada en China kan de krapte nog verder vergroten, vooral voor tarwe. Als de tekorten in de aanvoer ex-Oekraïne werkelijkheid worden, kunnen er meer maatregelen worden genomen die de prijzen nog verder zouden kunnen opdrijven en de opkomende economieën het hardst zouden treffen. Er speelt echter nog een andere factor in het verhaal.

De wereldwijde kunstmestprijzen zijn sinds 2020 met minstens 300% gestegen als gevolg van stijgende energiekosten, van de opgelegde sancties tegen Rusland en van hamsteren. De prijsstijging van meststoffen voegde ~$1/bu en $0.60/bu toe aan de kosten van maïs en sojabonen.

Hoewel veel boeren de gestegen prijzen gewoon zullen betalen, zullen anderen hun gebruik verminderen. Het inschatten van de impact van een lager gebruik van kunstmest op de gewasopbrengst is een uitdaging vanwege de beperkte gegevens en andere factoren die de opbrengst beïnvloeden, maar er is een positief verband tussen het gebruik van kunstmest op landbouwgrond en de opbrengst van graangewassen. Bovendien hangt de impact op gewassen af ​​van wie het gebruik vermindert, aangezien armere landen een grotere opbrengstdelta kunnen zien door een lager gebruik van kunstmest.