Wat Rusland betreft hebben de opgelegde sancties in
2022 aanzienlijke problemen veroorzaakt voor de goudmijnindustrie – de grootste
ter wereld na China – en dat uiteraard in de vorm van het grotendeels wegvallen
van de verkopen in het buitenland. Het land produceert ongeveer 300 ton goud per
jaar, maar heeft volgens MKS PAMP een binnenlandse markt voor slechts 50 ton.
Tegelijkertijd hebben westerse regeringen door middel
van sancties 300 miljard dollar aan Russische deviezenreserves bevroren. Het verhaal
van Rusland herhaalt het draaiboek van Zuid-Afrika tijdens de sancties van het
Apartheid tijdperk om de binnenlandse mijnbouw te ondersteunen door het gele
metaal te kopen met lokale valuta, zegt Ash.
“Met beperkingen aan de exportkant zou het
logisch zijn dat het de Russische centrale bank een groot deel van de eigen
productie opkoopt. We zijn er vrijwel zeker van dat ze dat ook heeft gedaan.”,
zegt Giovanni Staunovo, grondstoffenanalist bij UBS.
De Centrale Bank van Rusland stopte kort na het
uitbreken van de oorlog met het rapporteren van maandelijkse cijfers over haar
reserves, wat als een veeg teken mocht worden beschouwd. CBR-functionarissen
ontkenden echter voor de buitenwereld de noodzaak om goud bij te kopen.
“Onze goud- en deviezenreserves zijn voldoende. We
hebben geen specifieke taak om goud- en deviezenreserves aan te leggen”, zei
CBR-gouverneur Elvira Nabiullina half december.
Toch hebben CBR-functionarissen lange tijd
strategische waarde gehecht aan het stimuleren van goudreserves; in 2006 zei de
woordvoerder van de centrale bank dat het wenselijk zou zijn dat goud 20-25
procent van de totale reserves uitmaakt – in februari 2022, de laatste keer dat
CBR zijn statistische gegevens publiceerde – was goud goed voor 20,9 procent.
Volgens Julius Baer, een Zwitserse privébank, heeft
het land zijn bezit aan Amerikaanse staatsobligaties teruggebracht tot slechts
$ 2 miljard van meer dan $ 150 miljard in 2012, terwijl het zijn goudreserves
heeft verhoogd met meer dan 1.350 ton ter waarde van bijna $ 80 miljard tegen de
huidige prijzen.
Carsten Menke, hoofd research bij Julius Baer, denkt
dat de aankopen door de Centrale Bank van Rusland (en ook door die van China)
wijzen op een groeiende onwil van landen om op de dollar te vertrouwen.
“De boodschap die deze centrale banken afgeven
door een groter deel van hun reserves in goud te stoppen, is dat ze niet
afhankelijk meer willen zijn van de Amerikaanse dollar als hun belangrijkste
reserveactiva”, zei Menke.
Sommigen in de industrie speculeren dat regeringen in
het Midden-Oosten de inkomsten uit de export van fossiele brandstoffen
gebruiken om goud te kopen, hoogstwaarschijnlijk via staatsinvesteringsfondsen.
De komende maanden moeten aantonen of de recordaankopen
door centrale banken een opportunistische impuls waren toen de goudprijs daalde
of een meer structurele verschuiving.
Zelfs nu de prijzen sindsdien zijn hersteld tot boven
$ 1.800 per troy ounce, durven weinigen er op te verwedden dat de trend naar
diversificatie van centrale bank reserves binnenkort van koers zal veranderen.
Bernard Dahdah, senior commodities analist bij de
Franse investeringsbank Natixis, zei dat deglobalisering en geopolitieke
spanningen betekenen dat centrale banken buiten het westen om diversifiëren weg
van de Amerikaanse dollar. Volgens hem is dat een trend die in ieder geval 10
jaar niet zal veranderen.