Wereldwijd ervaren mensen inflatie op niveaus die in
decennia niet meer zijn gezien, terwijl de prijzen stijgen voor essentiële
zaken zoals voedsel, verwarming, transport en accommodatie. En hoewel een piek
in zicht zou kunnen zijn, kunnen de effecten nog erger worden. Hoe zijn we hier
gekomen? In twee woorden: pandemie en oorlog.
Een lange en comfortabele periode van geringe inflatie
en lage rentetarieven kwam abrupt tot een einde nadat COVID-19 toesloeg, toen
regeringen en centrale banken opgesloten bedrijven en huishoudens overeind
hielden met biljoenen dollars aan steun.
De centrale banken van de wereld zijn begonnen met
forse renteverhogingen om de vraag af te koelen en de inflatie te beteugelen.
Het Internationaal Monetair Fonds verwacht dat de wereldwijde inflatie tegen
het einde van 2023 zal zijn gedaald tot 4,7%, iets minder dan de helft van het
huidige niveau.
Het doel is een “zachte landing” waarbij de
afkoeling plaatsvindt zonder crashes op de huizenmarkt, bedrijfsfaillissementen
of oplopende werkloosheid. Maar zo’n gunstig scenario is ongrijpbaar gebleken
in eerdere ontmoetingen met hoge inflatie.
Van de Amerikaanse Federal Reserve-chef Jerome Powell
tot Christine Lagarde van de Europese Centrale Bank, er gaan steeds meer
geruchten dat medicijnen voor renteverhogingen bitter kunnen smaken. Bovendien
zijn de risico’s rond de grote onzekerheden – de oorlog in Oekraïne, de
spanningen tussen China en het Westen – allesbehalve verdwenen.
De reguliere vooruitzichten van het IMF voor oktober
waren een van de somberste in jaren en luidden: “Kortom, het ergste moet
nog komen en voor veel mensen zal 2023 aanvoelen als een recessie.”
Voor de Fransen zou dat concreet kunnen betekenen dat
ze hun geliefde baget op hun buik moeten schrijven. Olie en aardgas zijn dan
misschien weer goedkoper geworden en ook de opwaartse druk op de elektriciteitsprijzen
is afgenomen. Maar vooral consumentenproducten worden steeds duurder en die
trend zal niet snel gestopt worden. Eieren, suiker enzovoort, het wordt allemaal
duurder. Met als gevolg dat ook ons dagelijks brood en dat van de Fransen duurder
wordt. Voor zover die Franse baget in een afzienbare toekomst nog verkrijgbaar
zal zijn. Steeds meer ‘boulangers’ haken af omdat ze niet meer opgewassen zijn
tegen de gestegen prijzen voor van alles en nog wat. Inflatie dreigt het leven
zoals we dat gekend hebben grondig door elkaar te schudden, zoveel is
duidelijk.