De meeste lezers van de
mainstream media lijken te denken dat de recente reddingsoperatie van de Amerikaanse
centrale bank de scheur in de dam dichtte en de banksector stabiliseerde. Maar
een CEO van een grote bank is het daar niet mee eens. In een jaarlijkse brief aan
de aandeelhouders zei Jamie Dimon, CEO van JP Morgan Chase, dat de bankencrisis
nog niet voorbij is en dat we de gevolgen ervan nog jaren zullen voelen.
“Op het moment dat ik
deze brief schrijf, is de huidige crisis nog niet voorbij en zelfs als die
achter de rug is, zullen nog jarenlang de gevolgen ervan ondervinden.”
Dimon benadrukte dat
“De huidige gebeurtenissen in niets lijken op die in 2008”, maar hij zei
tevens: “Het is niet duidelijk wanneer deze huidige crisis zal
eindigen.”
De opmerkingen van
Dimon deden de bankaandelen op de beurs van Wall Street (tijdelijk) opnieuw
kelderen.
In feite was de
ineenstorting van Silicon Valley Bank en Signature Bank slechts het topje van
de ijsberg. Volgens een rapport van de Washington Post bedraagt de totale
kapitaalbuffer in het Amerikaanse banksysteem in totaal 2,2 biljoen dollar.
Ondertussen worden de totale niet-gerealiseerde verliezen in het systeem op
basis van een paar academische papers tussen $ 1,7 en $ 2 biljoen geschat.
En hoewel de
reddingsoperatie de onmiddellijke crisis aanpakte, loste het niet het
onderliggende probleem op: het feit dat de hele economie is gebouwd op
kunstmatig lage rentetarieven en geldschepping, twee factoren die inmiddels
stap voor stap door de Fed worden weggenomen. Zelfs als de reddingsoperatie van
de Fed de bankensector voorlopig heeft gestabiliseerd, is het volgens Dimon slechts
een kwestie van tijd voordat er iets anders in de economie breekt.
Bij de huidige
bankencrisis zijn voornamelijk kleine en middelgrote banken betrokken, maar
Dimon zei dat elke crisis die het vertrouwen van Amerikanen in hun banken
schaadt, alle banken schaadt.
Hoewel het waar is dat
grotere banken van deze bankencrisis ‘profiteerden’ door de instroom van
deposito’s die ze van kleinere instellingen ontvingen, is het absurd te
veronderstellen dat deze ineenstorting op enigerlei wijze goed voor hen was.”
Veel politici en
experts, vooral democraten, wijten het falen van Silicon Valley Bank en
Signature Bank aan ‘deregulering’. Dat heeft geleid tot een roep om strengere
regelgeving in de bancaire sector. Dimon waarschuwde voor een “schokkende,
whack-a-mole of politiek gemotiveerde” reactie, en zei dat dergelijke
reacties vaak resulteren in het tegenovergestelde van wat er aanvankelijk de bedoeling
van was”.
Dimon merkte nauwkeurig
op dat de problemen bij SVB, Signature en andere banken in moeilijkheden zich
“in het volle zicht verborgen” hielden en dat de veelbesproken
stresstests die problemen niet zouden hebben opgespoord omdat ze niet testten
op stijgende rentetarieven. Zoals de bekende Amerikaanse econoom Peter Schiff
het verwoordde, zakte de Federal Reserve voor haar eigen stresstest.
Dimon noemde het
stresstestregime een enorme, geestdodend complexe taak om de puntjes op i’s
zetten. Wat uiteindelijk toch niet lukte en hij waarschuwde dat deze
stresstests in feite een vals gevoel van veiligheid kunnen creëren.
De stresstests van de
Fed richten zich op slechts één scenario en dat is duidelijk onvoldoende. Dit
kan leden van de risicocommissies bij de banken in feite een vals gevoel van
veiligheid geven zodat ze denken dat de risico’s die ze nemen goed zijn
doorgelicht en gemakkelijk kunnen worden afgehandeld.
In zijn economische
analyse wees Dimon er via een omweg op dat de inflatie niet onder controle is,
door te zeggen dat het geld van de fiscale stimuleringsmaatregelen nog steeds
door het systeem stroomt. Met andere woorden: de Amerikaanse regering geeft te veel
geld uit en dat is inherent inflatoir.
De federale overheid
had drie jaar op rij tekorten van $ 3,1 biljoen (2020), $ 2,8 biljoen (2021) en
$ 1,4 biljoen (2022). Dit zijn buitengewone aantallen, die in de zakken van
consumenten, in staten en lokale gemeenten en zelfs in bedrijven zijn beland. Dimon
heeft er vorig jaar al meermaals op gewezen dat je dit uitgavenniveau gewoon
niet kunt hebben en zeggen dat het niet inflatoir is.”
Hij hintte ook naar het
feit dat centrale banken op de lange termijn niet in staat zullen zijn om
obligaties van hun balansen te blijven schrappen.
Het is ook belangrijk
om te onthouden dat terwijl de centrale banken van de wereld nu effecten
verkopen in plaats van ze te kopen, de regeringen van de wereld grotere
schulden te financieren hebben. Alleen al de Verenigde Staten moeten voor 2
biljoen dollar aan effecten verkopen, die door de markt moeten worden
opgenomen. Deze gang van zaken geldt bovendien wereldwijd.”
Hij concludeert dat we
mogelijk afstevenen op een periode van hogere inflatie en hogere rentetarieven
dan in het nabije verleden.
Hoewel de analyse van
Dimon op een voorspelbaar gangbare manier is geformuleerd, stuit hij op een
aantal belangrijke waarheden en herinnert hij ons eraan dat de Federal Reserve
en de politici de zaken niet zo goed onder controle hebben als ze ons zouden
willen laten denken.