Terwijl Europa een over het algemeen optimistisch beeld
heeft aangenomen wat betreft de energievoorziening in de komende winter, wat concreet
betekent dat het meer dan genoeg aardgas in opslag heeft om het verlies aan
Russische toevoer te compenseren, zelfs in een koudste scenario, bereidt achter
de schermen Duitsland, Europa’s grootste economie, zich echter stilletjes voor
op een worst case scenario met woedende menigten en bankruns als black-outs bij
de banken beletten dat de bevolking nog langer toegang zou hebben tot contant
geld.
Volgens Reuters hebben de Duitse autoriteiten de
voorbereidingen opgevoerd voor noodgeldleveringen in geval van een black-out
(of beter gezegd black-outs) om de economie draaiende te houden, terwijl het
land zich schrap zet voor mogelijke stroomuitval als gevolg van de oorlog in
Oekraïne. De plannen omvatten onder meer dat de Bundesbank extra miljarden cash
geld gaat oppotten om aan een sterke stijging van de vraag naar contant geld te
voldoen. Ook mogelijke limieten op de opnames van cash geld worden naar
verluidt overwogen. En als je ziet dat crypto-investeerders nu boos zijn omdat
ze geen toegang hebben tot hun digitale tokens in een failliete beurs, wacht
dan maar tot je een Duitser ziet wiens geld zojuist bij de bank is geblokkeerd.
Duitse overheidsambtenaren en banken kijken niet
alleen naar de oorsprong van het geld (d.w.z. het drukken van geld), maar ook
naar de distributie, waarbij bijvoorbeeld binnen de regering sprake is over
prioritaire toegang tot brandstof voor geldtransporteurs.
Zoals iedereen die bekend is met de recente
geschiedenis van Duitsland weet, is de toegang tot contant geld een speciale
zorg voor Duitsers, die waarde hechten aan de veiligheid en anonimiteit die het
biedt, en die er meer gebruik van maken dan andere Europeanen. Sommigen Duitsers
potten nog steeds Duitse marken op die meer dan twee decennia geleden uit
circulatie zijn verdwenen.
Volgens een recent onderzoek van de Bundesbank wordt
ongeveer 60% van de dagelijkse Duitse aankopen contant betaald en nemen
Duitsers gemiddeld meer dan 6.600 euro per jaar op, voornamelijk uit
geldautomaten.
Eigenlijk is er niets nieuws onder de zon. Een
parlementair rapport van tien jaar geleden waarschuwde al voor
“ontevredenheid” en “agressieve reacties” in het geval Duitse
burgers niet meer in staat zouden zijn om contant geld te bemachtigen bij een
black-out. Of anders gezegd: als de geldopname stopt, kan de Duitse samenleving
als los zand uit elkaar vallen.
Er was inderdaad een stormloop op contant geld aan het
begin van de pandemie in maart 2020, toen Duitsers 20 miljard euro meer opnamen
dan ze op hun bankrekening plaatsten. Dat was een recordbedrag en over het
algemeen was er van grote problemen geen sprak. Maar een mogelijke black-out
roept nieuwe vragen op over mogelijke negatieve scenario’s. Terwijl de
energiecrisis in Europa’s grootste economie dieper wordt en de winter nadert,
wordt de zaak op de voet gevolgd.